Oluşturucular

NOT: TypeScript'te oluşturucular henüz olgunlaşmamıştır. Yine de olgunlaştırma çalışmaları olduğundan bu konuyu ekledik.

TypeScript'te function * deyimi kullanılarak bir oluşturucu fonksiyon tanımlanabilir. Oluşturucu fonksiyonun geridönüşü bir oluşturucu nesnedir ve yineleyici arayüzünü uygulamaktadır. Bu bağlamda next, return ve throw çağırımlarına uygundur. Oluşturucu fonksiyonlar iki temel amaca sahiptir.

Geç Yineleyiciler

Aşağıda sonsuz sayıda tamsayı dönen fonksiyon örneğindeki gibi, oluşturucu fonksiyonlar geç yineleyicileri tanımlamak için kullanılabilir.

function* infiniteSequence() {
    var i = 0;
    while(true) {
        yield i++;
    }
}

var iterator = infiniteSequence();
while (true) {
    console.log(iterator.next()); // { value: xxxx, done: false } - işlem sonsuza kadar devam eder
}

ancak yineleyicinin bir sonu olduğu koşulda aşağıda gözlemleyebileceğiniz şekilde {done:true} sonucu alınabilir:

function* idMaker(){
  let index = 0;
  while(index < 3)
    yield index++;
}

let gen = idMaker();

console.log(gen.next()); // { value: 0, done: false }
console.log(gen.next()); // { value: 1, done: false }
console.log(gen.next()); // { value: 2, done: false }
console.log(gen.next()); // { done: true }

Dışarıdan Kontrol Edilen Yürütmeler

Yürütülen bir fonksiyonu duraklatmak ve kalan yürütme işinin kontrolünü o fonksiyonu çağırana iletmek oluşturucuların temel işlevidir. Bu, oluşturucuların keyifli ve heyecan verici yanıdır.

Oluşturucu fonksiyonlar çağırıldıkları anda yürütülmezler, yalnızca nesne oluştururlar. Aşağıdaki örneği ve örnek çağırımı inceleyelim:

function* generator(){
    console.log('Execution started');
    yield 0;
    console.log('Execution resumed');
    yield 1;
    console.log('Execution resumed');
}

var iterator = generator(); // Oluşturucu nesnesi
console.log('Starting iteration'); // Oluşturucu fonksiyonun içeriğinden önce bu satır çalışacaktır.
console.log(iterator.next()); // { value: 0, done: false }
console.log(iterator.next()); // { value: 1, done: false }
console.log(iterator.next()); // { value: undefined, done: true }

Örneğin çalıştırılması durumunda aşağıdaki çıktı gözlemlenebilir:

$ node outside.js
Starting iteration
Execution started
{ value: 0, done: false }
Execution resumed
{ value: 1, done: false }
Execution resumed
{ value: undefined, done: true }

• Oluşturucu fonksiyon (generator()) ancak oluşturucu nesnesindeki next fonksiyonunun çağırımıyla yürütülmeye başlar.
• Oluşturucu fonksiyon yield deyimi ile duraklatılır (pause).
• Oluşturucu fonksiyon next çağırımı yapıldığında yürütülmeye devam eder (resume).

Oluşturucu fonksiyonun yürütülmesi, oluşturucu nesne tarafından kontrol edilebilir durumdadır.

Oluşturucuları çoğu zaman tek yönlü olarak, yani sadece yineleyiciden geri döndürülen değerleri için kullanırız. Ancak JavaScript'in gerçeklen güçlü bu ozelliği aslında iki yönlü olarak kullanıma olanak verir.

• iterator.next(valueToInject) kullanılarak yield ile döndürülen değer kontrol edilebilir veya değiştirilebilir.
• iterator.throw(error) kullanılarak yield işleyişinde istisna oluşturulabilir.

iterator.next(valueToInject) örneği:

function* generator() {
    var bar = yield 'foo';
    console.log(bar); // bar!
}

const iterator = generator();
// yield'dan dönen ilk değeri alana kadar yürütmeyi başlat
const foo = iterator.next();
console.log(foo.value); // foo
// bar değerini işleme alarak yürütmeye devam et
const nextThing = iterator.next('bar');

iterator.throw(error) örneği:

function* generator() {
    try {
        yield 'foo';
    }
    catch(err) {
        console.log(err.message); // bar!
    }
}

var iterator = generator();
// yield'dan dönen ilk değeri alana kadar yürütmeyi başlat
var foo = iterator.next();
console.log(foo.value); // foo
// 'bar' mesajıyla bir istisna oluşturarak yürütmeye devam et
var nextThing = iterator.throw(new Error('bar'));

Özetleyecek olursak:

• yield deyimi bir oluşturucu fonksiyonun işleyişini duraksatarak, yürütme kontrolünü dış yapıya iletir.
• oluşturucu fonksiyonlardaki değerler dışarıdan manipüle edilebilir.
• oluşturucu fonksiyonların işleyişleri istisnalara ve hatalara göre şekillendirilebilir.

Bu konuyla ilgili olarak bir sonraki bölüm olan async/await konusuna bir göz atın.